Niewątpliwie język rosyjski mieści się w czołówce najbardziej rozpoznawalnych języków całego świata. Pokazuje to chociażby fakt, że jest jednym z sześciu języków urzędowych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jest też ojczystym językiem przynajmniej 145 milionów ludzi. Trudno nie zainteresować się głębiej fascynującą historią tego języka, który na tle dziejów świata podlegał wielu zmianom i wpływom obcych kultur.

Początków języka rosyjskiego należy szukać już w czasach starożytnych. Około 6000 lat temu pierwsze plemiona ugrofińskie zaczęły się osiedlać na terenach dzisiejszej Rosji. Pierwsze ludy mieszkające na tych terenach nie pozostawili po sobie żadnych pisemnych śladów, jednakże po wpływach innych cywilizacji możemy stwierdzić, że z pewnością wówczas istniały. W związku z zamieszkiwaniem przez lud słowiański całej Europy Wschodniej, zaczęli oni mimowolnie utrwalać pewne standardy wymowy, obowiązujące na danych regionach.
W sposób ten utrwaliły się trzy dialekty języka rosyjskiego (określane przez niektórych badaczy jako wręcz jego odmiany). Mimo to, język ten czerpał pełnymi garściami z innych kultur i wierzeń, skąd jego rozmaite powiązania z kulturami, po których nawet nie sposób się tego spodziewać (na przykład z celtycką czy turecką). Jest to niesamowitym przykładem tego, jak łatwo historia odciska swoje piętno na codziennym życiu prostych ludzi.
Język rosyjski został zrewolucjonizowany przez przybyszów z Cesarstwa Bizantyjskiego – misjonarzy Cyryla i Metodego. Zostali oni wysłani na tereny słowiańskie,  by przeprowadzać na ich ziemiach misje chrystianizacyjne. Ich słowiańskie pochodzenie było atutem, który przeważył o wysłaniu właśnie ich na te ziemie. Próbowali spisać język tubylców, jednak alfabet grecki nijak nie chciał pasować do fonetyki tamtejszych mieszkańców. W drugiej połowie XI wieku stworzyli więc alfabet oddający w pełni dźwięki występujące w mowie Słowian, tworząc tzw. głagolicę. Umożliwiło to poważny rozwój kultury słowiańskiej.
Około wieku na terenie dzisiejszej Rosji zaczęli osiedlać się Waregowie – potomkowie wikingów. Byli to niezwykle bitni i zawzięci wojownicy. Zjednoczyli oni ziemie plemion zamieszkujących tereny m. in. dzisiejszej Białorusi i Ukrainy, tworząc własne państwo – Ruś Kijowską. Stworzyli także wiele szlaków handlowych i wybudowali mnóstwo miast – na przykład Kijów i Nowogród Wielki.
Po powstaniu prawdziwego państwa mogącego określać się jako protoplastę wszelkich państw o kulturze rosyjskiej – jakim była Ruś Kijowska, można mówić o diametralnej zmianie w postrzeganiu języka rosyjskiego. Rozpoczął się rozwój piśmiennictwa, jak i ugruntowanie pewnych form odmian gramatycznych. Prawosławne państwo kijowskie odczuwało też duży wpływ ze strony Konstantynopola, w związku z czym mogło liczyć na bogatą spuściznę państw antycznych. Był to niewątpliwie przełom w historii języka rosyjskiego. Ruś Kijowska brała przykład z kultury zachodu, sama stając się przez to nowoczesnym państwem – jak na ówczesne standardy epoki.
Staroruski język literacki od momentu, kiedy otrzymał własne pismo, zaczął się rozwijać niespotykanie szybko. Posługiwano się w nim w całej Europie, od granic Łaby, przez Morawy i Kijów, aż do Nowogrodu. W tym czasie zaczęły powstawać dzieła, które przetrwały aż do dzisiaj, takie jak „Słowo o zakonie i łasce”, które zostało napisane w 1051 roku przez metropolitę kijowskiego Hilariona. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków tego języka pochodzących z tego okresu. Do godnych uwagi dzieł literackich tamtego okresu należą również m. in. „Słowo o wyprawie Igora”.
Różne dziejowe wydarzenia, takie jak rozpad Rusi Kijowskiej, najazdy Mongołów i Litwinów, a także wewnętrzne rozłamy w państwach staroruskich, spowodowały poważne zmiany w kulturze staro-cerkiewno-słowiańskiej. Język staroruski rozpadł się na trzy odrębne języki, obecne na świecie do dzisiaj – rosyjski, białoruski oraz ukraiński.
Po roku 1328 w Europie Wschodniej zaczęła dominować Ruś Moskiewska, która w tym właśnie roku przeobrazić się w Wielkie Księstwo Moskiewskie. Towarzyszyło temu przeniesienie stolicy z Włodzimierza do Moskwy, jak i unia z Wielkim Księstwem Włodzimierskim. Państwo to zaczęło zawzięcie jednoczyć wszystkie rozbite państewka rosyjskie. Wkrótce, po upadku Cesarstwa Bizantyjskiego stało się jedynym niepodległym państwem prawosławnym na świecie. W wyniku wszystkich tych zmian język rosyjski nieoczekiwanie znalazł się na pozycji głównego języka drugiej chrześcijańskiej religii świata.
Wielkie Księstwo Litewskie po podbiciu całej dzisiejszej Ukrainy i Białorusi stało się miejscem, w którym rozwijał się tzw. język ruski – bezpośredni następca języka staroruskiego. Zyskał on nawet status języka urzędowego tego państwa – aż do końca XVII wieku, a literatura ruska notowała dynamiczny rozwój. Dyplomaci litewscy prowadzili w tym języku korespondencję z Wielkim Księstwem Moskiewskim w tym właśnie języku. Języka tego używają Kozacy Zaporoscy w powieści Henryka Sienkiewicza „Ogniem i Mieczem”. Wymarł on ostatecznie w XVIII wieku w wyniku diametralnie rosnącego wpływu języka polskiego.
W 1548 roku Wielkie Księstwo Moskiewskie stało się carstwem, co nie tylko umacniało pozycję tego państwa na świecie, ale także sugerowało że jest ono następcą tradycji Cesarstwa Bizantyjskiego. Język rosyjski przeżywał wówczas złoty okres rozkwitu. W literaturze rosyjskiej jest on określany jako okres zjednoczeniowy. Nie brakowało wtedy wybitnych dzieł. Jako najważniejsze z nich jest określany m. in. „Zwód Nikonowski”, uznany za oficjalną kronikę ówczesnej Rosji.
W późniejszych wiekach następowało nieuchronne osłabienie zależności między władzą tytularną carskiej Rosji a cerkwią. Dzięki przemianom tym możliwa stała się reforma alfabetu rosyjskiego. Miała ona miejsce na początku XVIII wieku. Nastąpiło wtedy między innymi usunięcie niektórych znaków, oznaczających głoski nieużywane już (występujących w języku cerkiewnosłowiańskim, a nie występujących w języku rosyjskim).
W XVIII i XIX wieku cała Europa zafascynowana była kulturą francuską, na którą panowała powszechna moda. Pozwoliło to na przeniesienie do języka rosyjskiego mnóstwa zapożyczeń, które możemy dostrzec po dzisiejszy dzień.
Na początku XX wieku, język rosyjski uzyskał status języka narodowego, co przez wielu może być uznane jako kolejny krok na drodze dominacji języka rosyjskiego na całym terenie Rosji i państw ościennych. Być może było to efektem stanowczych działań poety rosyjskiego Aleksandra Puszkina, który dążył do upowszechnienia języka rosyjskiego wśród prostego ludu, a nie tylko wysokich elit społecznych.
Po 1917 roku dokonano kolejnych, ostatecznych już zmian, mających na celu unowocześnienie języka rosyjskiego i uproszczenie zapisu oraz wymowy. Usunięto kolejne litery i usprawniono całość tak, aby język stał się bardziej przystępny nie tylko dla obcokrajowców, ale także dla mieszkańców Rosji, którzy mogliby używać innych liter w odniesieniu do tych samych głosek. To działanie było konieczne wobec wielu zbędnych elementów występujących w tym języku.
Dzięki władzy socjalistycznej, która zaczęła panować w Rosji w późniejszych latach państwo to straciło być może okazję na to, by stać się najbogatszym krajem świata i zapewnić sobie galopujący rozwój gospodarczy – mimo to w kulturze rosyjskiej upowszechniły się o różnego rodzaju hasła i slogany nawiązujące do tego ustroju. Również globalizacja odcisnęła na języku rosyjskim trwały ślad w postaci mnóstwa zapożyczeń z zachodnich języków – mimo silnej cenzury i działań służb specjalnych.
Język rosyjski jest bez wątpienia bogaty w historię, która na przestrzeni dziejów ubogacała go w nowe, rozmaite formy oraz zapożyczenia – z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, polskiego, francuskiego, a także angielskiego czy niemieckiego. Nie ma żadnej wątpliwości, że język ten będzie nadal ewoluował w nowe zwroty, a wszystko to za sprawą obecnej rewolucji technicznej. Świat staje się globalną wioską, a wszystko to ma wpływ na ostateczny kształt języka rosyjskiego.